Традыцыйная мастацкая культура беларусаў. У 6 т. Т. 6. Гомельскае Палессе і Падняпроўе. У 2 кн. Кн. 2

ТРАДЫЦЫЙНАЯ МАСТАЦКАЯ КУЛЬТУРА БЕЛАРУСАУ


Гомельскае Палессе i Падняпроуе

    ТРАДЫЦЫЙНАЯ МАСТАЦКАЯ КУЛЬТУРА БЕЛАРУСАУ


       У шасщ тамах

Мшск «Вышэйшая школа» 2013

    ТРАДЫЦЫЙНАЯ
 ЯР МАСТАЦКАЯ гД КУЛЬТУРА
    БЕЛАРУСАУ

      том 6


        Гомельскае Палессе i Падняпроуе

        У дзвюх книгах
        2нгга 2

Мшск «Вышэйшая школа» 2013

УДК [39(=161.3)+398.3+392](476.2)
ББК 63.5(4Беи)
     Т65



Аут ары:
А.М. Боганева, Т.В. Валодзша, М.А. Козенка, В.А. Лабачэуская, 1.Ю. CMipHoea

1дэя i агульнае рэдагаванне:
Т.Б. Варфаламеева

Фота:
А.У. Белавусау, А.М. Боганева, Т.В. Валодзша, М.А. Козенка, Т.1. Кухаронак, В.А. Лабачэуская, Г.Р. Руднщкая, 1.Ю. Смiрнова

Рэцэнзенты:
доктар фшалаичных навук А.С. Лк, доктар фшалаичных навук А.У. Марозау

     Рэкамендавана да выдання навуковым саветам дзяржаунай навуковай установы “Цэнтр да-следаванняу беларускай культуры, мовы i лггаратуры Нацыянальнай акадэмц навук БеларусР

     Выпуск выдання ажыццёулены па заказе i пры фшансавай падтрымцы Мшктэрства шфар-мацьп Рэспублж Беларусь

     Усе правы на дадзенае выданне абаронены. Узнауленне усёй KHiri ц любой яе частк неможа быць ажыццёулена без дазволу выдавецтва

               Традыцыйная мастацкая культура беларусау. У 6 т. Т. 6.
     T65 Гомельскае Палессе i Падняпроуе. У 2 кн. Кн. 2 / А.М. Бо-ганева [i шш.]; щэя i агул. рэдагаванне Т.Б. Варфаламе-евай. — Мшск : Выш. шк., 2013. — 1231 с. : каляр. 1л. + 1 электрон.-апт. дыск (CD-Rom).
               ISBN 978-985-06-2269-3.

               Шосты том, як1 завяршае серыю выданняу “Традыцыйная мастацкая культура беларусау”, прысвечаны рэиёну Гомельскага Палесся i Падня-проуя i прадстауляе аутэнтычныя формы народнай культуры на аснове матэрыялау, зафшсаваных у комплексных фальклорна-этнаграфiчных экспедыцыях 2003—2007 гг. вядучымГ даследчыкамi беларускай народнай культуры, у першую чаргу супрацоунiкамi дзяржаунай навуковай устано-вы “Цэнтр даследаванняу беларускай культуры, мовы i лггаратуры Нацыянальнай акадэмц навук БеларусГ’.
               У другую кипу увайшЛ матэрыялы, ятя даюць уяуленне аб сучасным стане такх асноуных в1дау мясцовай традыцыйнай культуры, як танца-вальны фальклор, народныя гульш, народная проза, малыя жанры фаль-клору, замовы, традыцыйнае адзенне, традыцыйны народны тэкстыль. Выданне шюстравана фатаграфiчнымi i нотнымг матэрыялам^ графiчнымi малюнкамг Электронны дадатак змяшчае узоры народнай прозы у выка-нанш носьбггау традыцыг
               Для навукоУцаУ-гуманiтарыяУ, выкладчыкау i студэнтау вышэйшых i сярэдшх навучальных устаноу, настаушкау, работшкау культуры, к1рауш-коу прафесшных i аматарскх мастацкх калектывау, шырокага кола защ-кауленых беларусшм традыцыйным мастацтвам.

УДК [39(=161.3)+398.3+392](476.2)
ББК 63.5(4Беи)


ISBN 978-985-06-2269-3 (т. 6, кн. 2)
ISBN 978-985-06-1562-6


© Выдавецтва “Вышэйшая школа”, 2013

      1АНЦАВАЛЫНЫ ФАЛЬКЛОР

Даследаванне аутэнтычнай харэаграфн Гомельскага Палесся i Падня-проуя дазвол1ла скласц аб’ёмнае i разнапланавае уяуленне пра такы яркая яе феномены, як карагод, танец i скока.
    Адной з найстаражытнейшых праяу беларускай народнай танцавальнай культуры з’яуляецца карагод — калектыуная харэаграфiчная дзея, у якой рухi спалучаюцца з харавым спевам (часам з шструментальным суправаджэннем) i 1люстраваннем паэтычнага зместу. Як было паказана у папярэдшх кнагах серьп¹, гэты в1д народнага мастацтва шырока бытуе па усёй Беларуси але ме-навгга усходны яе рэпёны (асаблша Маплёушчына i Гомельшчына) з’яуля-юцца, можна сказаць, запаведнакамi беларускай карагоднай традыцык На Гомельшчыне карагодныя традыцыi найбольш сканцэнтраваны у дзвюх зонах — падняпроуска-сожскай (падняпроусй арэал рэыёна) i мазырска-ту-раускай (палеска арэал).
    Будучы аргашчна адзшым комплексам, карагод уключае такая харак-тарыстыкр як функцыя, жанр, стыль i выканауцы. Па функцыi усе белару-ск1я карагоды, у тым лжу рэыёна Гомельскага Палесся i Падняпроуя, па-дзяляюцца на тры групы: абрадавыя, прымеркаваныя да абрадау щ пэунага часу або абставш i пазаабрадавыя; пры гэтым кожная група мае сваю структуру. Так, абрадавыя карагоды падзяляюцца на каляндарныя (веснавыя, лет-н1я, восеньск1я, зшовыя) i тыя, што з’яуляюцца часткай абрадау жыццёвага цыкла, у першую чаргу вяселля; карагоды другой групы, будучы дакладна замацаванымi за пэунай парой каляндарнага года, разам з тым прымяркоува-юцца да таго щ шшага абраду умоуна; пазаабрадавыя карагоды не звязаны ш з абрадам, ш з пэуным часам щ абставiнамi i могуць выконвацца у любы час.
    Спецыфiчная рыса карагоднай традыцыi Гомельшчыны — у пераважнай прымеркаванасщ карагодау да веснавога перыяду, у гэтую пару года караго-дамi прашзаны усе абрадава-святочныя дзет Так, ваджэнне веснавых карагодау у Чачэрсйм раёне (на Пасожжы) займае увесь веснавы час: пачынаец-ца на свята Сарай (“Ой, на Сорай”, “На моры вутка купалася” — вв. Валоса-вiчы, Мяркулавiчы) i працягваецца да Благавешчання (“Што па вулщы ру-чай коцщца” — в. Крас нФ; “Розачка” — в. Бабiчы), ад Благавешчання да

    ¹ Традыцыйная мастацкая культура беларусау: у 6 т. Т.1. Маплёускае Падняпроуе. Мшск, 2001. С. 489—523; Т.2. Вщебскае Падзвшне. Мшск, 20о4. С. 538—581; Т.3. Гродзенскае Панямон-не: у 2 кн. Кн. 2. Мшск, 2006. С. 20—33; Т.4. Брэсцкае Палессе: у 2 кн. Кн. 2. Мшск, 2009. С. 22—53; Т.5. Цэнтральная Беларусь: у 2 кн. Кн. 2. Мшск, 2011. С. 13—30.

ТАНЦАВАЛЬНЫ ФАЛЬКЛОР

7

Ушэсця (“Стараной, на маю рожу зялёную”, “Малодачка, чаго на вулщу не выходзш?”, “На моры вутка купалася” i шш. — в. Бяляеука); карагоды во-дзяць на Вялкдзень (“Што й на свет зара заншалася” — в. Матнявiчы; “Зашь-ка з лесу йдзёт” — в. Шылавiчы), ад Вялжадня да Ушэсця (“Ой, карагод вяла, вулща мала” — в. Палессе; “А у садочку добрi малойчык” — в. Рудня Ншмкавщкая); на Юр’я выконваюць “А мы Юр’я велiчаем” (в. Асшаука), “А у садочку на дубочку сядзеу голуб са галубачкаю” (в. Матнявiчы).
    Карагоды абраду “Чырачка” (гуканне вясны) у Лельчыцюм раёне во-дзяць на Стрэчанне (в. Тонеж), а пачынаюць вадзщь “са Стрэчання” i пра-цягваюць “да ПасхГ (в. Дуброва).
    Карагодны абыход маплак (моплак) — “свшчыкГ’ на Радаунщу ладзяць у в. Глыбочыца Чачэрскага раёна. Гэта з’ява адзначана i у Мазырскам раёне. Карагоды ля моплак водзяць на Благавешчанне у Буда-Кашалёусюм раёне (вв. Сш1чына, 1вольск).
    У падняпроускам арэале цэнтрам веснавой карагоднай традыцьп з’яуля-ецца абрад “Ваджэнне i пахаванне стралы” (“Страла”), як! у розных мясщ-нах арэала праводзщца у розны час — ад Благавешчання да Ушэсця. Эпщэнтр абраду — Веткаушчына i суседны тэрыторыь У лакальных традыцыях Доб-рушскага i Гомельскага раёнау абрад вядомы пад назвай “Ваджэнне сулы” (у песнях “страла” замяняецца “сулою”).
    У параунанш з веснавой традыцып ваджэння карагодау у шшыя поры года на Гомельшчыне прадстаулены больш сцшла: так, у Чачэрскш раёне бытавалi карагоды падчас траецкага абраду “Ваджэнне куста” (“Ай, не радуйся, зелен дуб”, “Ой, сокал ляцщь, у яго крыл звшщь”, “На гары мак салавейка топча” — в. Мяркулавiчы; “Пойдзем, дзевачкр мы у гай гуляць” — вв. Бацвшава, Шыро-кае, Ветвща). Купальская карагоды, як!я вадзш вакол распаленых вогншчау, зафжсаваны у Лельчыцкш (“Ой, рана на Йвана” — в. Дуброва) i Акцябрскш раёнах (“Пусщ, мащ, па рацэ гулящ”, “Ой, на гары, на гары” — в. Валосавiчы; “Прапалола дзеука вас!лёчкТ’ — в. Харомцы; “В1уся хмелюшка” — в. Рассвет i щш.). Спецыс|лчная рыса восеньскай традыцып палескага арэала Гомель-шчыны — ваджэнне карагодау у абрадзе “Жанщьба комша”.
    Сярод карагодау абрадау жыццёвага цыкла вылучаецца вясельны “Звiуся хмель”, як! бытуе у в. Дуброва Лельчыцкага раёна. Выконваецца ён у час вы-печк! каравая, калр пасадзiушы вясельны хлеб у печ, каравайнщы “сук!л(” (ляпш з воску) спецыяльную свячу, з якой хадзш вакол стала.
    Па прыкмеце жанру на Гомельшчыне выяуляюцца карагоды песенныя, гульнявыя i танцавальныя. Першыя пераважаюць ва усходне-пауночнай частцы рэпёна, друпя i трэщя больш пашыраны у пауднёвай. Песенныя ка-рагоды аб’ядноуваюць як абрадавыя узоры, так i пазаабрадавыя. Для песенных карагодау абрадавай функцып характэрна гармашчнае i строгае спа-лучэнне пластычнага i песеннага кампанентау, карагодны рух тут адбываец-ца пад выкананне абрадавых песень на тыпавыя напевы (напрыклад, усе “стрэльныя” карагоды). У песенных карагодах, прымеркаваных да пэуных дзеянняу або часу, на першы план выступае песенны кампанент (“Ой, шла стряла й у канец сяла” — в. Неглюбка Веткаускага раёна; “Ой, пушчу стралу да й по всему селу” — вв. Ляскавiчы, Галубща, Дарашэвiчы Петрыкаускага раёна; “Ой, ты саду-вшаграду” — в. Гацкое Чачэрскага раёна). Пазаабрада-выя песенныя карагоды вылучаюцца большай свабодай рухау, прыкметай

ТАНЦАВАЛЬНЫ ФАЛЬКЛОР

стылю тут становяцца частыя i працяглыя спыненш, не звязаныя з формай necHi, робщца вольнай пластыка: разамкнёныя рук!, 1мпра1Йзаванасць рухау рук, ног i корпуса.
    Групу гульнявых карагодау Гомельшчыны складаюць узоры, у як!х плас-тычныхп, cлоуна-плаcтычнымi або музычна-плаcтычнымi сродкам разы-грываецца паэтычны змест песнь Па тэматыцы i характару пластык! гульня-выя карагоды падзяляюцца на тры групы: ыюстрацыйна-выяуленчыя, дзе у большасш iмiтуюцца рух1 i звычк жывёл i птушак (“Зашька з лесу йдзёць” — вв. Шылавiчы, Матнявiчы Чачэрскага раёна; “Зашька каля саду йдзе”, “Перэпёлко” — в. 1ванава Слабада Лельчыцкага раёна); сюжэтныя, у як!х пры раскрыцщ тэм (напрыклад, выбар пары, сямейныя i любоуныя узаема-адносшы, казачныя матывы i шш.) найбольш яскрава выступаюць элементы тэатралiзацыi (“Пава” — в. Матнявiчы Чачэрскага раёна; “Дрэ(а)(о)ма” — в. Пагост Жыткавщкага раёна, вв. Слшчына, 1вольск Буда-Кашалёускага раёна; “Рынджа” — в. Лшляны Лельчыцкага раёна; “Цар за горадам гуляе”, “Падушачка” — в. Падгалле Ельскага раёна; “Падаляначка” — в. Казлы Ельскага раёна; “В круг царэуна хадзьта” — в. Вятхшь Рэчыцкага раёна); карагоды, дзе прыкметы дзвюх папярэдшх груп аб’ядноуваюцца (“Юрачка” — в. Тонеж Лельчыцкага раёна).
    У карагодах трэцяй групы — танцавальных — вядучая роля належыць харэаграфщ якая падпарадкоувае сабе шшыя структурныя кампаненты i вызначае стылявыя адметнасщ дадзенай жанравай разнавщнасщ карагодау. Узоры гэтай жанравай разнавщнасщ карагодау падзяляюцца на павольныя — з разнаcтайнымi праcторавымi малюнкахп, cтатычнымi щ дынамiчнымi, замкнёнымi щ паузамкнёнымi паcтавамi рук (“Крывы танец” — в. 1ванава Слабада Лельчыцкага раёна; “1шла дзеука жыта жаць” — в. Тонеж Лельчыцкага раёна; “Селязень” — в. Пагост Жыткавщкага раёна) i хуткя — масавыя iмправiзацыi з нескладаным прасторавым малюнкам, адвольнай лексгкай ног i рук (“Шалёны”, “Жорау” — в. Палессе Чачэрскага раёна).
    Выканальнщкг стыль карагодау Гомельшчыны раскрываецца у сукупна-сш такх кампанентау, як лекшка, форма, прасторавы малюнак i кампазщыя. Пры гэтым лекшка выступае як рэгламентаваная — аднарытхпчныя простыя крою i узмахi рук (“А на раллк на раллГ — в. Асшаука Чачэрскага раёна) щ нерэгламентаваная (“Мак” — в. Заброддзе Лельчыцкага раёна), форма — як адна-, двух- щ трохчасткавая (“Ходзша галота да кругом болота” — в. 1ванава Слабада Лельчыцкага раёна), кампазщыя — адна- щ шматфггурная (“Ой, там рэчанька, масток” — в. Забалацце Акцябрскага раёна; “Ой, музыю мае” — в. Пагост Жыткавщкага раёна), а аcноунымi праcторавымi малюнкамi карагодау Гомельшчыны з’яуляюцца кола (“Прош бацькавых варот я, молада, гуляла” — в. Неглюбка Веткаускага раёна), шарэнга (“А мы проса сеялг сея-лГ — в. Астражанка Лельчыцкага раёна; “А мы туку горалГ — в. Пагост Жыткавщкага раёна; “Лянок” — в. Данiлeвiчы Лельчыцкага раёна; “Ой, у лужку пры дарозе” — в. Дуброва Лельчыцкага раёна), змейка (“Ой, масты, масты, масты новыя” — в. Палессе Чачэрскага раёна; “А у садочку на дубочку” — в. Матнявiчы Чачэрскага раёна; “Што па траую, траукг, зялёнай муроую” — в. Неглюбка Веткаускага раёна) i калонна (“Ой, лящ, страла, да ускрай сяла” — в. Валоcавiчы Чачэрскага раёна; “Вядзём стралу уздоуж па сялу” — в. Залессе Чачэрскага раёна).

ТАНЦАВАЛЬНЫ ФАЛЬКЛОР

9

    Карагоды на Гомельским Палесй i Падняпрой водзяць пераважна жан-чыны i моладзь дашлюбнага узросту.
    Друг! пласт харэаграфiчнай аутэнтыка Гомельшчыны — гэта танец. Ты-палайчна раскрываючыся ва узаемаcувязi па сутнасщ тых самых кампанен-тау, што i у карагодзе, — функцыя, жанр, стыль, выканауцы, — танец, як вядо-ма, прадстауляе шшую, больш складаную i развиую, ступень народнай харэаграфiчнай культуры.
    Раннетрадыцыйны пласт уключае групу абрадавых, а таксама часткова 1люстрацыйна-выяуленчых i арнаментальных танцау, прымеркаваных да абрадау. Абрадавы танец уяуляе сабой рытхпчна аргашзаваныя рытуальна-гуль-нявыя паводзшы, сшкрэтычнае (пластыка-музычнае щ пластыка-музыч-на-песеннае) дзеянне, якое мае пэуную форму, семантыку i дакладную прымеркаванасць да пэунага часу i абставш. На Гомельшчыне кнуюць як каляндарныя, так i сямейна-родавыя абрадавыя танцы. Сярод 1х — “Танец з хлебам” (падчас абраду пераносу свячы, в. Краснща Чачэрскага раёна), “Лявониха” (в. Церабау Петрыкаускага раёна), “Танец на чэраве” (в. Курыщчы Петрыкаускага раёна), “Качан” (в. Мёдухау Акцябрскага раёна), “Танец на табурэтцы” (в. Рассвет Акцябрскага раёна), “Трыдану” (в. Пагост Жыткавщ-кага раёна), “Танец на качэргах” (в. 1вольск Буда-Кашалёускага раёна), “Чо-баты” (в. Слайды Брайнскага раёна, в. Глшща Мазырскага раёна), “Зашька” (в. Васыьеука Добрушскага раёна), “Заёнец” (в. Данiлевiчы Лельчыцкага раёна), “Мяцелща” (в. Будка Рэчыцкага раёна), “Камар” (в. Стаубун Вет-каускага раёна). Пластычная 1дэя у абрадавых танцах раскрываецца праз iмi-тацыйна-выяуленчыя рух1, уласщвыя жывёлам, птушкам, працоуным пра-цэсам, а таксама пантамiму. У аснове малюнка абрадавага танца Гомельшчыны — кругавы рух, важнай стылявой прыкметай з’яуляецца таксама ста-бйьнае паутарэнне аднаго рытлячнага малюнка. Для абрадавых танцау характэрны эратычныя матывы, напрыклад спляценне двух цел у танцах “Каза” i “Казёл” (вв. Бяляеука, Асшаука Чачэрскага раёна).
    Познатрадыцыйны пласт уключае традыцыйныя i аймшяваныя танцы. Сярод першых — “Лявониха”, “Мшта” (пашыраны па усёй тэрыторып рэй-ёна), “Крыжачок” (в. Малы Лес Чачэрскага раёна), “За гаем” (Жыткавщка раён), “Грачант”, “Гусачок” (Мазырска раён), “Ачарот”, “Бондар” (Нарау-лянсй раён) i шш.; сярод друйх — кадрый, полька, вальсы, а таксама такая распаусюджаныя у рэйёне танцы, як “Барыня”, “Рускага”, “Гапак”, “Субо-та” i шш. Асшшяцыйныя працэсы пакшуй найбольш выразны след у сферах формы i выканальнщтва: так, традыцыйныя танцы увайшй у склад кадрыляу, танцау тыпу кадрыл^ шматкаленных i шматфагурных полек i вальсау (“Ошчынска вальс” — в. Сшчына Буда-Кашалёускага раёна; “Бяланавщка вальс” — в. Бяланавiчы Петрыкаускага раёна; “Мяркулавщкая кадрыля” — в. Мяркулавiчы Чачэрскага раёна; полька з камандамi); назвы “свай” танцау бый перанесены на танцы “нетутэйшыя” (напрыклад, група танцау тыпу кадрый атрымала беларуская назвы “Нажшчка” (в. Надатка Мазырскага раёна), “Ножш” (в. Агароднакi Калшкавщкага раёна), “Шыр” (в. Данiлевiчы Лельчыцкага раёна), “Кашэль” (в. Канатоп Нараулянскага раёна); характэр-ныя змяненн бый прыунесены у лексшу i стыль выканання. Усе гэтыя пера-асэнсаванн у значнай ступен змянкй першапачатковае аблiчча танцау-“чу-жынцау”, надаушы ш стылявое аблiчча, уласщвае рэйянальнай традыцыь

ТАНЦАВАЛЬНЫ ФАЛЬКЛОР

    Крытэрый жанру дазваляе вылучыць чатыры групы пазаабрадавых тан-цау Гомельшчыны: арнаментальныя, шправгзацыйныя, танцы-гульш, 1лю-страцыйна-выяуленчыя. ГлыбГнная беларуская спецыфГка найбольш даклад-на выражана у дзвюх апошшх групах, дзе выразна прасочваюцца сувяз1 з ка-рагоднай традыцыяй i абрадам (“Казёл” — в. Заброддзе Лельчыцкага раёна; “Ку-ку”, “Зязюлька” — в. Вераснща Жыткавщкага раёна), колькасна ж пера-важаюць танцы арнаментальныя (кадрылр полью, вальсы i шшыя танцы розных жанрава-стылявых груп).
    Аутэнтычны танец Гомельскага Палесся i Падняпроуя — гэта пераважна калектыуная дзея. У большасщ узорау можа удзельшчаць неабмежаваная колькасць танцорау, i разам з тым для кожнага танца вызначаны дакладны склад выканауцау. Па гэтай прыкмеце увесь майу пазаабрадавых танцау Го-мельшчыны падзяляецца на гуртавыя, парныя i сольныя. Гуртавыя у сваю чаргу падзяляюцца на парна-гуртавыя, сольна-гуртавыя i з няцотнай колька-сцю удзельшкау.
    Найбольш вызначальнымi для рэпёна з’яуляюцца парныя танцы. Сярод ix — танцы, як!я у розных варыянтах выконваюцца паусюдна: “Лявонжа”, “Полька”, ”Падыспан”, “Кракавяк”, “Месяц”, “Нарэчанька”, “Каробачка”, “Лысы”, “Карапет”, “Сямёнауна”, “Страданне”, “Какетка”, “Каханачка”, “Ва саду л?’, “Матлёт”; танцы, яюя бытуюць у рэпянальных традыцыях: “Базар”, “Ялецю”, “Карманчык?’ (Сожска-Падняпроусю рэпён); танцы, яюя кнуюць у лакальных традыцыях: “Дзева у сенях стаяла”, “Хадося”, “Шумщь гай” (в. Харомцы Акцябрскага раёна), “Каваль”, “Ктаянка” (в. Белае Мазыр-скага раёна), “Шэршань” (в. Вялжя Зiмовiшчы Мазырскага раёна), “Рэва-люцыя” (в. Глшща Мазырскага раёна), “Сто адзш” (в. Загорыны Мазырскага раёна), “Ганно, ходзем волам даймо” (в. Тонеж Лельчыцкага раёна), “Кухар” (в. Глушюпйчы Лельчыцкага раёна), “Матылёк” (в. Чэрнчы Жыткавщкага раёна), “Пщчк!” (в. Левашы Рэчыцкага раёна), “Мазурочак” (в. Фiлiпкавiчы Рагачоускага раёна), “Мальвша” (в. Бабiчы Чачэрскага раёна), “Серыя гус?’ (в. Шылавiчы Чачэрскага раёна), “Зязюля” (в. Ляскавiчы Петрыкаускага раёна), “БобГк”, “Грща” (в. Падгалле Ельскага раёна) i шш.
    Для аутэнтычнай xарэаграфiчнай традыцып Гомельшчыны характэрна таксама бытаванне танцау з няцотнай колькасцю выканауцау. Акрамя тан-цау, якля маюць месца у шшых рэпёнах (“Кракавяк тройкаю”, “Гапак тройкам?’), тут пашыраны “Лявониха”, “Нарэчанька”, “Месяц”. У лакальных традыцыях бытуюць танцы са спецыфiчнымi назвамг “Шахцёр” (в. Стоупня Рагачоускага раёна, в. Бабiчы Чачэрскага раёна, в. Вуць Добрушскага раёна), “ГусГ (в. Мёдухау Акцябрскага раёна), “Ночка” (в. Чыркавiчы Светлагор-скага раёна), “Трайная кракавяка” (в. ЗшовГшчы Мазырскага раёна).
    Танцы з няцотнай колькасцю выканауцау Гнуюць у рэпёне у некальюх разнавщнасцях: тыпу “Кракавяка тройкамГ (“Кракавяк” — вв. Будка, Левашы Рэчыцкага раёна; “Матлёт” — в. Церабау, “Ойра” — в. Курыцчы Петры-каускага раёна i шш.); тыпу “Гапака тройкам?’ (“Казачок” — в. Кашэвiчы, “Ножн?’ — в. Чалюшчавiчы Петрыкаускага раёна); у кантамшаваных формах (“Лявониха тройкаю” — в. Чырвоная Слабада Акцябрскага раёна), а так-сама у калоннай пабудове (выконваюцца гуртам). Танцы гэтай разнавщнасщ з больш складанай, развёрнутай кампазщыяй бытуюць пераважна ва усхо-